Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

Πτώχευση της χώρας και αγροτιά

Διάβασα μια τοποθέτηση, που θεωρεί ότι θα ωφεληθεί ο αγροτικός τομέας της οικονομίας μας από μία στάση πληρωμών και από την έξοδό μας από την ευρωζώνη. Φαντάζομαι ότι η σκέψη αυτή, μπορεί να επεκταθεί και στους άλλους τομείς της οικονομίας μας.
Η άποψη αυτή υποστηρίζει ότι με την επανεισαγωγή της δραχμής και την μεγάλη υποτίμηση του νέου (παλαιού) νομίσματος, τα αγροτικά μας προϊόντα θα γίνουν πιο ανταγωνιστικά λόγω χαμηλής τους τιμής με αποτέλεσμα την αύξηση των εξαγωγών. Υποστηρίζει ακόμα ότι θα γίνουν απαγορευτικές οι εισαγωγές των αγροτικών προϊόντων λόγω ακριβής τους τιμής με αποτέλεσμα την υποκατάσταση των εισαγωγών με εγχώρια αγροτικά προϊόντα.
Η δικιά μου άποψη σε συντομία.
Πρώτον: Το πρόβλημα την Ελληνική οικονομίας είναι βασικά η αποδιάρθρωση της παραγωγικής της δομής. Ουσιαστικά παράγουμε πολύ λίγα και αυτό δεν συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις λόγω ακριβής τιμής των προϊόντων, αλλά λόγω τεράστιων ελλείψεων στην ποιότητα, εμφάνιση, συσκευασία, διακίνηση και στην ύπαρξη όλων των κυκλωμάτων που ανεβάζουν τις αγροτικές τιμές στα ύψη. Εάν λοιπόν θέλουμε να βοηθήσουμε την αγροτική παραγωγή ελάχιστα θα πράξουμε με τη μείωση της τιμής που απολαμβάνει ο αγρότης. Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε είναι να κτυπήσουμε τα κυκλώματα και να αναβαθμίσουμε το προϊόν.
Δεύτερον: Η παύση των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων θα γίνει όχι γιατί αυτά θα είναι ακριβά, αλλά διότι ουσιαστικά θα κλείσουν για μερικά χρόνια τα σύνορά μας για εισαγόμενα προϊόντα μετά από μία πτώχευση της χώρας. Είναι επόμενο ότι ο οποιοσδήποτε θελήσει να μας πωλήσει προϊόντα από το εξωτερικό θα θελήσει την πληρωμή προκαταβολικά και βέβαια όλα θα πρέπει να γίνονται μέσω ξένων τραπεζών, διότι ουδείς θα εμπιστεύεται τις ντόπιες τράπεζες ενός πτωχευμένου κράτους με τα τεράστια προβλήματα. Το ζήτημα θα είναι εάν θα συμφέρει τους αγρότες να υποκαταστήσουν τα ξένα προϊόντα πουλώντας σε υποτιμημένες δραχμές σε ένα εξαθλιωμένο οικονομικά αγοραστικό κοινό. Θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δημιουργηθούν μέσα σε προστατευμένες κοιτίδες μαγαζιά με όλα τα καλούδια, εισαγόμενα και εγχώρια, που θα πληρώνονται με Ευρώ και δολάρια. Ο υπόλοιπος κόσμος θα προσπαθεί να βρει μέσα σε λαϊκές τα λιγοστά αγροτικά προϊόντα που θα πληρώνονται με υποτιμημένες δραχμές. Αυτό δεν θα ευνοεί ούτε τους αγρότες, ούτε και το αγοραστικό κοινό.
Επιχειρώ να γίνω ακόμα πιο κατανοητός. Το βασικό προϊόν της Αργολίδας είναι το πορτοκάλι. Σήμερα οι αγρότες παίρνουν για κάθε κιλό μεικτά 18 λεπτά. Πραγματική ξεφτίλα. Το προϊόν αυτό φθάνει στα μαγαζιά της Αθήνας σε πολλαπλάσια τιμή. Οι μεσάζοντες συνεχίζουν ανενόχλητοι να λειτουργούν και ουδείς τους βάζει χέρι. Αν βγούμε από το Ευρώ, επανέλθει η δραχμή και υποτιμηθεί κατά 50% (και λίγα λέω), τότε τί θα γίνει. Θα πουλάει ο αγρότης σε τιμή 50 δραχμών που θα αντιστοιχεί σε 9 λεπτά του Ευρώ; Άραγε πιστεύει κανείς ότι το πρόβλημα του πορτοκαλιού ήταν η αυξημένη τιμή που πουλάει ο αγρότης; Και τέλος, ειδικά για το πορτοκάλι δεν υπάρχει ανταγωνιστικό εισαγόμενο προϊόν πέρα του Βραζιλιάνικου χυμού που έρχεται σε παγοκολώνες. Όμως η τιμή που σήμερα πληρώνεται ο αγρότης για πορτοκάλι για χυμοποίηση είναι πραγματικά εξευτελιστική και ανάξια να συζητηθεί οποιαδήποτε αύξηση ανταγωνιστικότητας σε περίπτωση που η πληρωμή θα γίνεται σε δραχμές

3 σχόλια:

  1. Από τα λίγα οικονομικά που ξέρω μπορώ να καταλάβω τα εξής:
    1. Συμφωνώ ότι το πρόβλημα των αγροτικών προϊοντων δεν είναι μόνο θέμα τιμής. Είναι πρόβλημα που σχετίζεται με πολλούς παράγοντες που αναφέρεις και αρκετούς ακόμα. Όμως είναι προφανές ότι εξαγωγικοί τομείς ευνοούνται από την υποτίμηση του νομίσματος. Τα 18 λεπτά του ευρώ που είναι τώρα η μικτή τιμή εξαγωγής σε μια υποτιμημένη δραχμή θα είναι πρακτικά πολύ πιο πάνω σε σχέση με το κόστος ζωής που θα μεταβληθεί προς τα κάτω.
    2. Ειδικά σε περιόδους παγκόσμιας ύφεσης το φθηνό και ποιότικό έχει εξαιρετική σημασία. Ούτως ή άλλως η τακτική της ΕΕ είναι να τελειώνουμε με τη γεωργία γιατί απαιτεί πόρους και να απελευθερώσουμε τις εισαγωγές φθηνών (και πολλές φορές μη ποιοτικών) προϊόντων ώστε να έχει πρόσβαση σε φθηνή τροφή ο πληθυσμός της.
    3. Δεν μίλησε κανείς για πτώχευση. Πτώχευση θα έχουμε αν ακολουθώντας τη συνταγή ΕΕ-ΔΝΤ, αφού έχουν διαλύσει τον κοινωνικό ιστό, αφού θα έχουμε ξεπουλήσει τα πάντα, θα έχουμε ένα ακόμα μεγαλύτερο χρέος, λιγότερα έσοδα και αδυναμία εξόφλησης των δανειστών μας. Η πρόταση για παύση πληρωμών (όχι σε όλους,πχ ασφαλιστικά ταμεία...) στους δανειστές και η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους δεν σημαίνει πτώχευση. Και μια τέτοια τακτική δεν μπορώ να καταλάβω πώς οδηγεί σε κλείσιμο συνόρων ("θα κλείσουν για μερικά χρόνια τα σύνορά μας για εισαγόμενα προϊόντα μετά από μία πτώχευση της χώρας"). Δε νομίζω να έχει γίνει σε καμία χώρα αυτό. Και σήμερα που ακούγεται έντονα το σενάριο πτώχευσης, αδυναμίας εξόφλησης των δανείων, γιγάντωσης του χρέους, εξόδου από το ευρώ, δε νομίζω να έχει σταματήσει κάποια εταιρεία να φέρνει προϊόντα της εκτός εάν αυτά ο κόσμος δεν έχει την αγοραστική δύναμη να τα καταναλώσει οπότε αναγκαστικά προσαρμόζεται στη μειωμένη ζήτηση.
    4. Νομίζω ότι το να βγούμε από το ευρώ δεν λέει τίποτα από μόνο του αν δεν υπάρξει μια άλλη πολιτική που θα μπορεί να αξιοποίησει τα θετικά μιας τέτοιας επιλογής και να αντιμετωπίσει τα αρνητικά, ειδικά προστατεύοντας τα λαϊκά στρώματα. Επίσης δεν είναι μόνο ο Μαρκέτος αλλά και πολύ οικονομολόγοι στην Ελλάδα και στον κόσμο (όχι αριστεροί αναγκαστικά) που θεωρούν σημαντικό εργαλείο μιας άλλης πορείας την επιστροφή της νομισματικής πολιτικής στην χώρα.
    5. Τέλος νομίζω πως η επιστροφή στη δραχμή παρόλα τα προβλήματα (και είναι καλό που ανοίγει ένας διάλογος)σίγουρα δεν μπορεί να δαιμονοποιείται. Αν κάτι πρέπει να δαιμονοποιηθεί γιατί μας οδηγεί στην οικονομική και κοινωνική καταστροφή είναι το μνημόνιο και η μετατροπή της χώρας σε αποικία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Παρότι δεν σε γνωρίζω (υποπτεύομαι βέβαια ποιος μπορεί να είσαι), μπορώ να πω ότι οι απόψεις σου διατυπώνονται με έναν ορθό τρόπο , με επιχειρήματα και χωρίς φανατισμούς και κοσμητικά επίθετα (αντίθετα με κάποια σημεία των δικών μου απόψεων). Μπράβο!
    Επί της ουσίας.
    1. Θεωρώ εσφαλμένο το συλλογισμό σου , ότι το κόστος ζωής με την εισαγωγή της δραχμής θα μειωθεί προς τα κάτω. Θεωρώ βεβαιότητα την εκτίναξη του πληθωρισμού και την έκδοση πληθωριστικής δραχμής, αφού η αλλαγή των πολιτικών δεν θα συνδυάζεται με μέτρα λιτότητας. Η εκτίναξη του πληθωρισμού θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την κατάσταση της αγροτιάς, διότι όχι μόνον θα ειπράττουν ποσό μειωμένο σε ισοδύναμο των Ευρώ, αλλά και αυτό που θα εισπράττουν θα είναι σε πληθωριστικό περιβάλλον με περαιτέρω μείωση της αγοραστικής τους δύναμης.
    2. Ηδη η πρόσβαση της Ελλάδος στις διεθνείς αγορές έχει δυσκολέψει, λόγω των εγγυήσεων που ζητάνε οι πολυθενικές εταιρίες από τους Ελληνες εισαγωγείς. Θεωρώ ότι με την εισαγωγή του Ευρώ και την παύση πληρωμών (ή την επαναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους) τα πράγματα θα δυσκολέψουν πιο πολύ. Ισως να ήταν υπεβολική η έκφρασή νου της πλήρους οικονομικής απομόνωσης της χώρας. Ομως το Ελληνικό παράδειγμα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις άλλες χώρες που κήρυξαν παύση πληρωμών για δύο λόγους. Λόγω του τεράστιου και πρωτοφανούς συνολικού χρέους της χώρας και λόγω της αποδιάρθρωσης της παραγωγικής ικανότητας της χώρας που κάνει δύσκολη έως αδύνατη την υποκατάσταση των εισαγωγών και την υποχρέωση της χώρας να εισαγάγει ακόμα και βασικά για την επιβίωση της κοινωνίας είδη.
    3. Θεωρώ ότι ο διάλογος με καλόπιστο τρόπο μπορεί να δώσει απτελέσματα ακόμα και σε εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Γιά παράδειγμα θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου, ότι τα μέτρα που έλαβε η τρόικα είναι αδιέξοδα και πρέπει η αριστερά να ανακαλύψει νέους δύσκολους δρόμους για να βγούμε από τα αδιέξοδα και να υπάρξει στοιχειώδης κοινωνική συνοχή. (Θα μιλήσω αργότερα για κάποιες σκέψεις μου για το πώς πρέπει να κινηθεί η αριστερά). Εχω την αίσθηση ότι και εσύ αντιλαμβάνεσαι ότι η μονομερής εκ μέρους της χώρας μας κήρυξη παύσης πληρωμών θα είναι καταστρεπτική για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα και στον κόσμο όλο. Συμφωνούμε ότι τα ασφαλιστικά ταμεία που έχουν επενδύσει τα χρήματά τους σε Ελληνικά ομόλογα πρέπει να πάρουν τα χρήματά τους πίσω. Το πρόβλημα είναι ότι τα χρήματα αυτά των ασφαλιστικών ταμείων δεν αποτελούν ένα ξεχωριστό και ανεξάρτητο δάνειο που μπορεί κατά προτεραιότητα να πληρωθεί, αλλά είναι μέρος των ομολογιακών εκδόσεων της χώρας που έχουν αγορασθεί και από ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και από το εγχώριο και διεθνές τραπεζικό σύστημα και από κερδοσκοπικά κεφάλαια. Επομένως η αναδιάρθρωση του χρέους μπορεί να γίνει μόνον συγκροτημένα και σ΄αυτήν την περίπτωση για να γίνει αυτό και πάλι θα πρέπει να προσφύγουμε στους ισχυρούς "φίλους" μας. Ολα οδηγούν σε μγάλα αδιέξοδα.
    Ενα είναι βέβαιο. Οτι το μεγαλύτερο μέρος της αριστεράς έχει το μεγάλη ηθικό πλεονέκτημα σε σχέση με αυτούς που διαχειρίσθηκαν την εξουσία τόσα χρόνια. Και επομένως πέφτει μεγάλο βάρος στις πλάτες της να ανακαλύψει τους δύσκολους δρόμους να βγούμε από τις δυσκολίες προς χάριν των φτωχών.
    ΥΓ Αντιλαμβάνομαι ότι θα με χαρακτηρίσεις ρεφορμιστή. Ισως και να είμαι στην πέμπτη δεκαετία της ζωής μου, όμως καλό είναι όλοι να προβληματιζόμαστε και να μην θεωρούμε θέσφατα τα λεγόμενα από τους μεγάλους ηγέτες της αριστεράς (δεν ισχυρίζομαι ότι εσύ το κάνεις)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. 1. Καταρχήν το ένστικτό μου λέει ότι σωστά υποψιάζεσαι ποιός είμαι.
    2. Στο οικονομικό σκέλος των ζητημάτων υπάρχουν δεκάδες τοποθετήσεις οικονομολόγων που τοποθετούνται είτε υπέρ μιας εξόδου από το ευρώ είτε κατά. Αυτό που παραδέχονται και οι μεν και οι δε είναι ότι η ευρωζώνη και το ευρώ δεν βοήθησαν τις αδύναμες χώρες. Αντίθετα ευνοήθηκαν οι ισχυρές οικονομίες της ευρωζώνης. Επίσης στο βαθμό που έχουμε κάποιους εξαγωγικούς τομείς ή που επιχειρήσουμε μια παραγωγική ανασυγκρότηση είναι βέβαιο ότι αν είχαμε ένα νόμισμα που θα μπορούσαμε να το υποτιμήσουμε θα μπορούσαμε να τονώσουμε την ανταγωνιστικότητα η οποία αυτή τη στιγμή προσπαθιέται να βελτιωθεί με τη μείωση του κόστους εργασίας με παράπλευρο αποτέλεσμα την υποκατανάλωση και την ασφυξία πολλών μικρομεσαίων.
    3. Το ζήτημα όμως είναι κυρίως πολιτικό και περιστρέφεται σε 3 ερωτήματα:
    α) Με ποιούς τρόπους μπορεί να αντιστραφεί η παραγωγική αποσυγκρότηση της χώρας; Με επενδύσεις από το Ντουμπάι; Με φορολογική ασυλία των επιχειρήσεων; Ή με στοχευμένες δημόσιες επενδύσεις από μια μη διεφθαρμένη, εθελόδουλη και αναποτελεσματική πολιτική εξουσία;
    β) Με ποιούς τρόπους μπορεί να μειωθούν οι ανισότητες, η ανεργία, ο αποκλεισμός και να αναβαθμιστεί η κοινωνική πρόνοια;
    γ) Πώς θα σταματήσει να διαρρέει χρήμα από τους εργαζόμενους και μικρομεσαίους προς τους ντόπιους και διεθνής εργολάβους και προς το ντόπιο και διεθνή παρασιτικό χρηματοπιστωτικό τομέα;
    Αν αυτά μπορούν να γίνουν ώντας εντός ευρωζώνης, με την επιτήρηση του ΔΝΤ και την τήρηση του μνημονίου, αποδεχόμενοι ένα χρέος που δεν το δημιουργήσαμε εμείς και το οποίο έχει πολλάκις πληρωθεί, τότε πάω πάσο. Αν οι απαιτούμενες πολιτικές έρχονται σε κόντρα με τα πραπάνω τότε δεν έχουμε παρά να ανιχνεύσουμε αυτούς τους νέους και δύσκολους δρόμους. Ο Αλαβάνος νομίζω το έθεσε με έναν ενδαφέρον τρόπο. Πρότεινε να θέσουμε (αν μπορούμε σε συνεργασία και με άλλα κράτη) στην ΕΕ όρους, οι οποίοι αν δεν ικανοποιηθούν να επιλέξουμε έναν άλλο δρόμο. Δηλαδή θα μπορούσε πχ. η Ελλάδα να είχε απαιτήσει ότι αν δεν δανειοδοτηθούμε από την ΕΚΤ με 2% (διπλάσιο επιτόκιο από τις ιδιωτικές τράπεζες) αποχωρούμε από το ευρώ; Και παράλληλα να αναδείξει πως το χρέος πέρα από εσωτερικά προβλήματα κακοδιαχείρισης... είναι κυρίως δημιούργημα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των κάθε είδους ιδρυμάτων;
    Γιατί πώς μπορείς να διαπραγματευτείς μια άλλη αντιμετώπισηση όταν έχεις σαν απαρέγκλιτη αρχή ότι δεν μπορώ να σταθώ εκτός ευρωζώνης ούτε να αποκλίνω από αυτά που απαιτούν οι ευρωπαϊκές συνθήκες και αποφάσεις;
    4. Τέλος υπάρχει ένα ηθικο-δημοκρατικό ζήτημα. Πώς μπορεί να ανεχόμαστε να μας κυβερνούν κάποιοι που δεν τους ψηφίσαμε; Πώς μπορεί ο εθνικός προϋπολογισμός να εγκρίνεται πρώτα από το Ecofin και μετά να φτάνει στην ελληνική βουλή; Πώς γίνεται να νιώθουμε τόσο ευρωπαίοι (με την έννοια της υπαρκτής ΕΕ και όχι τη γεωγραφική-πολιτισμική) και να μας δανείζουν με 5% επιτόκιο; Με ποιό δικαίωμα έρχεται υπαλληλος του ΔΝΤ να ελέγξει τα οικονομικά του Ευαγγελισμού!!!;
    4. Το ζήτημα δεν είναι να σε χαρακτηρίσω ρεφορμιστή ή εσύ εμένα ψευτοεπαναστάτη. Το ζήτημα είναι ότι η χώρα βουλιάζει σε όλα τα επίπεδα. Ότι αν δεν μπει ένα φρένο η Ελλάδα του 2020 θα έχει γίνει Νότια Αφρική (άντε μπορεί να έχουμε και το Μουντιάλ) και ο δρόμος αντιστροφής αν τώρα φαίνεται δύσκολος τότε θα μοιάζει αδύνατος.
    Καλή συνέχεια στο blogging. Ειδικά το μπλογκ σου "αιρετικές απόψεις" έχει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή